[ Pobierz całość w formacie PDF ]
33 F. Schlette, dz. cyt., s. 116. 34 M. Dillon, N.K. Chadwick, dz. cyt., s. 147. 35 Tam e, s. 131. 36 P. Berresford Ellis, dz. cyt., s. 56. 22 ne przepaski jako oznak godno ci37. Przyczym ten ostatni kolor uchodzi za symbol najg bszej wie- dzy, najwi kszego wtajemniczenia. Poza odpowiednim strojem, du rol odgrywa sprz t rytualny. Zwykle by to zestaw br zo- wych, srebrnych, rzadziej szklanych czy glinianych naczy , a tak e narz dzi, takich jak: ma e br - zowe lusterka i no yki, brzytwy, zwykle oznaczone emblematami religijnymi, np. bark s oneczn , czteroszprychowym ko em, esownicami, b yskawicami, swastykami (jako symbolami solarnymi), a tak e g ówk ko sk , w z ami, krzy em celtyckim, czy triskelem38. Wierzono, e kap ani swoj mo- c mogli nasyca ró ne przedmioty, u ywane jako amulety, fetysze, apotropaiony39 itp. Chroni y one od chorób, nieszcz cia, mierci i z ego spojrzenia oraz odwraca y z e moce. Swymi ponad natural- nymi umiej tno ciami mogli tak e wzmacnia magiczne i lecznicze dzia anie kamieni pó szlachet- nych, takich jak: ametyst, karneol, agat, nefryt, a tak e bursztyn i koral. G ównym zadaniem magii praktykowanej przez druidów mia o by zaskoczenie i pokrzy owa- nie planów wroga. W tym celu pos ugiwali si przekle stwami, czyli z ymi czarami uj tymi w for- mu ki mówione, piewane, wykrzykiwane lub pisane czy nawet rysowane, na przyk ad na korze, drewnie, kamieniu, itp.40. Ich najwi ksz broni by a pie Briamon smethraife , która zabija a cz o- wieka. Druid wed ug wierze staro ytnych móg swoim piewem i mow zamienia ludzi w menhiry, b d zwierz ta. Ponadto swymi gestami potrafi wywo a deszcz, wznieci po ar, zniszczy zbo e, czy przynie zaraz na wiosk . Za ich przyczyn pewne zjawiska, czy ludzie mogli sta si nietykalni i zakazani, b d nieczy ci. M dro druidów nie ogranicza a si jednak wy cznie do spraw religijnych, filozoficznych i magicznych. Ich wiedza praktyczna obejmowa a astronomi , kosmografi , wiedz o przyrodzie41. Dzi ki znajomo ci tych dziedzin wyznaczali wi ta rodowe, gromadzkie, doroczne, przewidywali dni sprzyjaj ce ró nym przedsi wzi ciom, ostrzegali przed nieprzyjaznymi. Orientowali si kiedy nast - puje zrównanie dnia z noc , potrafili przewidywa pogod i pos ugiwa si kalendarzem, który sami opracowali i nale y do jednych z najwa niejszych osi gni celtyckich kap anów. Pierwotny kalendarz celtycki oparty by na cyklu ksi ycowym, a dopiero potem zsynchroni- zowano go z cyklem s onecznym, niew tpliwie pod wp ywem greckim i rzymskim. Cykle ksi ycowe nale do starszej warstwy wierze , wraz z bóstwami kobiecymi i kultami chtonicznymi. W r. 1897 znaleziono na terenie winnicy w miejscowo ci Coligny kilka fragmentów br zowej tablicy, która okaza a si najstarszym znanym kalendarzem celtyckim datowanym na I wiek n.e. Za- 37 J. Rosen- Przeworska, dz. cyt., s. 214. 38 Triskel, czyli potrójny wir. By to symbol ko a wszech wiata i jego ta cz cej energii, która ma wp yw na ka d yw isto- t . U staro ytnych Celtów mia w a ciwo ci ochronne. 39 Apotropaion (grec. magiczny przedmiot chroni cy przed z em ) to amulet ochronny, maj cy zwykle wyobra enie de- monicznych zwierz t, twarzy, czy zawi ych ornamentów. 40 S. Piggott, dz. cyt., s. 112. 41 P. Berresford Ellis, dz. cyt., s. 189. 23 wiera on zarazem najd u szy tekst w j zyku galijskim, jaki dotrwa do naszych czasów42. Wed ug nie- go rok sk ada si z 12 miesi cy ksi ycowych. Siedem z nich liczy o po 30 dni, a pi po 29 dni. Ka dy z tych miesi cy dzieli si na jasn i ciemn po ow w systemie 15 + 15 lub 15 + 14, a gra- nica mi dzy nimi okre lona jest s owem Atenoux ( powracaj ca noc ). Miesi ce trzydziestodniowe uwa ane by y za pomy lne, a maj ce 29 dni za feralne i by y oznaczane skrótami MAT (dobry) i ANM (niedobry). Na siódmy, ósmy i dziewi ty dzie ka dego miesi ca przypada a pe nia ksi yca. W spo ecze stwie agrarnym i pasterskim tak staranne uporz dkowanie czasu nie powinno dzi- wi . Umiej tno zapisania up ywu czasu oraz oznaczenia odpowiedniej pory dla rozpocz cia podsta- [ Pobierz całość w formacie PDF ] |