Beniowski Slowacki

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Wymalowana, jasna, księżycowa,
Nad srebrnym duszy wisząca aniołem,
Modlitwą w tobie są rozpaczy słowa,
Serce wygląda jak urna z popiołem
W najtajemni�jsz�j kaplicy stojąca -
Tak jesteś, gdy cię żaden wiatr nie trąca.
Lecz kiedy burza zawi�je i zruszy
Z filarów ciebie, kopuło tęczowa,
Pękasz jak niebo nad aniołem duszy;
Próżno się broni w błyskawicach głowa:
Cały gmach na nią upada i kruszy
I ją, i serce, które biedna chowa
Jak smętny łabędz pod skrzydły białemi.
Pękło - popioły rozwiał wiatr po ziemi.
Skończona wielka tragedia powagi
I ciszy grecki�j; reszta - wiatru wyciem;
Myśl zabłysnęła nagle jak miecz nagi,
Marzenia stają się czynem i życiem,
Czyny się stają piorunem odwagi -
56
Rozbiły kościół! - Pod jego rozbiciem
I serce pękło, i burza przewyła...
Z wszystkiego, patrzcie, co: krzyż i mogiła.
Przez wszystkie takie sceny, odgrywane
W teatrze naszych wnętrzności, Maurycy
Prz�jdzie, uczuje sercem każdą zmianę,
Czas mu postawi zwierciadło różnicy,
Czas matematyk. Dziś serce strzaskane;
Ruszył na koniu pędem błyskawicy;
Za nim pasieka, szczęście, przeszłość, ona,
Kto wie - za kilka lat czy jego żona?
Panna Aniela, jeszcze nieświadoma
Odmian, które się w zamku wydarzyły,
Biegła; ścieżeczka przed nią była stroma,
Pomiędzy skalne wijąca się bryły,
Pot�m sadzawka i ów dąb z rękoma
Założonymi, ów dąb pełen siły,
Który się dawni�j kochał bez nadziei,
Jedne swe oko topiąc w Galatei.
Nad tą sadzawką nasza młoda panna,
Już zadyszana stanęła poprawić
Włosy. Sadzawka była bowiem szklanna,
Można się było w ni�j oczyma bawić,
I była to gwiazd kryształowych wanna,
57
I rybki się w ni�j zaczynały jawić,
Długie, błyszczące robiąc korowody,
Ilekroć łezkę rzuciła do wody;
Ale przed rankiem rybki spały na dnie.
Panna Aniela uwiązała włosy,
Nie przypatrzyła się nawet - czy ładnie,
Lękała się tknąć kwiatów pełnych rosy...
I serce biło w ni�j - bo chciała zdradnie
Do zamku dostać się, a jakieś głosy
W powietrzu cichym brzęczały i gwary,
Jak gdyby przez sen mruczał zamek stary.
Konfederatów był to wrzask daleki,
Którzy już doszli byli do piwnicy.
Panna Aniela wezwała opieki,
Nabożną będąc, u Bogarodzicy -
A wtem, gdy wzniosła do nieba powieki,
Blask jakiś nagły jak od błyskawicy
Całą oślepił. - Nim oddech utracę
W t�j strofie, powiem, że ujrzała racę.
Była to owa raca nakazana
Przez księdza Marka na znak panu Sawie...
Pod biedną panną zadrżały kolana
Z trwogi - wąż leciał paląc się jaskrawie
I syczał, i tak jak oko szatana
58
Spojrzał z błękitu, i tak jako pawie
Piór płomienistych zaokrąglił końce,
I zatrzymany w niebie, trwał jak słońce.
Anieli zdało się, że już odkryta,
%7łe już ją widzi ojciec, j�j dugena,
Niebo, ta raca na gwiazdach rozbita.
I każda róża w ogniu, i falena;
Już zdało się j�j, że świat cały pyta
I pokazuje ją palcem. - Ta scena
Byłaby bardzo przykra dla t�j panny,
Gdyby to zamiast racy był świt ranny.
Lecz raca zgasła i swe włosy złote
W ciemnym powietrzu cicho osypała.
Kilka z tych włosów przez grubą ciemnotę
Upadło właśnie z nieba tam, gdzie stała
Panna Aniela myśląc, jak tę psotę
I te wycieczki będzie ubierała
W wymówki; i pod ulewą ognistą
Przybrała na się postać dziwnie czystą.
Różane usta przygryzła zdradliwie,
Z oczu spuszczonych w bok miotała błyski,
Trochę się patrząc smutnie i fałszywie;
Przygotowała dla ojca uściski,
Dla guwernantki podobne pokrzywie
59
Pocałowanie, jeden ukłon niski
Dla pretendenta do obrączki ślubn�j
I z tym ukłonem uśmiech - treści zgubn�j.
Mimo to wszystko serce biło szybko;
Coś do t�j główki wpadło i pobiegła,
Biegnąc, jak gdyby była złotą rybką,
Która od wędki z dala plusk spostrzegła;
I coraz prędz�j leciała, i gibko
Chwiała się, ogniem twarzyczkę zażegła,
Zadyszała się - i różowa wpadła
W bramę, i wkoło spojrzała, i - zbladła.
Przy bramie stali obcy ludzie mnodzy,
Różnego stroju, wąsaci i zbrojni.
Widać, że byli trzymani na wodzy,
Bo ujrzeli ją i stali spokojni.
Byli to wszystko szlachcice ubodzy,
Patryjotyczni bardzo, bogobojni,
Na pierwszy ogień szli, stali przy bramach,
Choć zimno, rzadko który w lisich błamach.
Nie zapytała ich o nic, nie śmiała
O nic zapytać panna starościanka.
Ale spojrzawszy na nich już nie drżała,
Już wyglądając dumnie jak Rzymianka,
Wyprostowana, sroga, trochę biała,
60
A okiem paląc jak transteweranka,
Biegła, jak wicher szła przez korytarze,
O swego ojca twarz patrząca w twarze.
Jako Elektra weszła; elektrycznie
Cała się wstrzęsła widząc ojca w tłumie,
Który dowodził wtenczas retorycznie, [ Pobierz całość w formacie PDF ]